Een fietser/voetganger heeft altijd het recht op schadevergoeding!

Wij kunnen het maar niet al te vaak herhalen, “als zwakke verkeersdeelnemer krijg je altijd minimaal 50% van je schade vergoed”. Onwetend zijn over je rechten en plichten kan in sommige gevallen grote gevolgen hebben. Zo hebben wij laatst een cliënt bijgestaan, die na het door rood licht fietsen, betrokken was geraakt bij een ongeval met een automobilist. Deze cliënt kon als gevolg van zijn ongeval niet meer werken en kwam derhalve in financiële nood. Bij onze eerste kennismaking met cliënt hebben wij hem gevraagd waarom hij enkele maanden heeft gewacht alvorens zich te wenden tot ons. Het antwoord hierop was dat cliënt vreesde zelf aansprakelijk gehouden te worden, nu hij door een rood stoplicht had gefietst en het daardoor zag als een verloren zaak. Dit is echter onjuist. In dit artikel zullen wij u uitleggen waarom een zwakke verkeersdeelnemer vrijwel altijd het recht op schadevergoeding heeft.

Ten eerste is artikel 185 van de wegenverkeerswet hierbij van groot belang. Op grond van dit artikel is de bestuurder van een motorrijtuig aansprakelijk. Hij kan enkel aan deze aansprakelijkheid ontkomen indien hij overmacht kan bewijzen. De drempel hiervoor is echter zo hoog, dat het bijna onmogelijk is om een geslaagd beroep op overmacht te kunnen doen. Hierbij is van belang dat gebreken aan de voertuig (bijvoorbeeld remmen die het minder goed doen) of lichamelijke aandoeningen (hartstilstand tijdens het rijden) geen overmacht opleveren. Dit omdat dergelijke risico’s voor rekening van de bestuurder komen. Hieruit valt de hoge drempel van overmacht af te leiden.

Met betrekking tot de vraag waarom een zwakke verkeersdeelnemer vrijwel altijd een recht op schadevergoeding heeft is het volgende van belang. Gemotoriseerde voertuigen/sterke verkeersdeelnemers kunnen een gevaar voor andere personen en zaken opleveren. Hierdoor rust er een zogeheten “garantenstellung” op deze bestuurders. Dit betekent dat een sterk verkeersdeelnemer een extra zorgplicht op zich heeft rusten om zorgvuldig in het verkeer te zijn. Een aanrijding kan immers ernstige gevolgen met zich meebrengen. Als gevolg van deze extra zorgplicht brengt de billijkheid met zich mee dat een zwak verkeersdeelnemer/niet gemotoriseerde partij te allen tijde recht heeft op minimaal 50% van diens schade. Dit omdat de sterke verkeersdeelnemer zijn extra zorgplicht heeft geschonden en vaak verzekerd is. Gemotoriseerde voertuigen hebben immers ook de plicht om alert te zijn op fouten van zwakkere verkeerdeelnemers. De cliënt waar we het hierboven over hebben gehad, heeft dus in het slechtste scenario recht op een vergoeding van 50% van diens schade. Dit wordt ook wel de billijkheidscorrectie genoemd.

Opgemerkt dient wel te worden dat deze billijkheidscorrectie niet altijd van toepassing is. In grote lijnen is deze correctie in twee gevallen niet van toepassing. Ten eerste op het moment dat er sprake is van opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid aan de kant van de zwakke verkeersdeelnemer. Ten tweede als de zwakke verkeersdeelnemer al een eigen verzekering heeft die de schade(post) vergoedt. Dit is echter bijna nooit het geval. Bij aan opzet grenzende roekeloosheid moet je denken aan het opzettelijk voor een auto springen of een gedraging wat hieraan grenst. Een voorbeeld uit de praktijk is het in de nacht, zonder verlichting, tegen de richting in, op auto’s af fietsen en op het laatste moment proberen af te wijken. Hieruit volgt dat het door rood licht rijden of een verkeerde inhaalmanoeuvre onvoldoende is om aan opzet grenzende roekeloosheid aan te nemen.

Op grond van het hierboven genoemde behoudt een zwakke verkeersdeelnemer (bijna) altijd zijn recht op schadevergoeding. Dit is ook het geval als de zwakke verkeersdeelnemer zelf de fout in gaat door bijvoorbeeld niet goed te kijken of door een rood stoplicht te negeren. Relevant is wel dat dit de verdeling is bij een ongeval tussen een sterke en zwakke verkeersdeelnemer. Verder is het hierboven in grote lijnen uiteengezet. In de praktijk komen er meer factoren bij kijken. Heeft u vragen of kent u iemand die als zwakke of sterke verkeersdeelnemer betrokken is geraakt bij een ongeval? Neem dan contact met ons op zodat een professional u kan bijstaan. Volledig gratis!